کتیبه
فتاده تخته سنگ آن سوی تر، انگار کوهی بود.
و ما این سو نشسته، خسته انبوهی.
زن و مرد و جوان و پیر،
همه با یکدگر پیوسته، لیک از پای،
و با زنجیر.
اگر دل می کشیدت سوی دلخواهی
به سویش می توانستی خزیدن، لیک تا آنجا که رخصت بود
[تا زنجیر!
? ? ?
ندانستیم
ندایی بود در رؤیای خوف و خستگی هامان،
و یا آوایی از جایی، کجا؟ هرگز نپرسیدیم.
چنین می گفت:
ـ «فتاده تخته سنگ آن سوی، وز پیشینیان پیری
بر او رازی نوشته است، هر کس طاق هر کس جفت...»
چنین می گفت چندین بار
صدا، وآنگاه چون موجی که بگریزد ز خود در خامشی
[می خفت. و ما چیزی نمی گفتیم. و ما تا مدتی چیزی نمی گفتیم پس از آن نیز تنها در نگه مان بود اگر گاهی گروهی شک و پرسش ایستاده بود. و دیگر سیل و خیل خستگی بود و فراموشی. و حتی در نگه مان نیز خاموشی. و تخته سنگ آن سو اوفتاده بود. ? ? ? و پاهامام ورم می کرد و می خارید، یکی از ما که زنجیرش کمی سنگین تر از ما بود، [لعنت کرد گوشش را و نالان گفت: «باید رفت» و ما با خستگی گفتیم: «لعنت بیش بادا [گوشمان را چشممان را نیز، باید «رفت» و رفتیم و خزان رفتیم تا جایی که تخته سنگ آن جا بود. یکی از ما که زنجیرش رهاتر بود، بالا رفت، آنگه خواند: ـ «کسی راز مرا داند که از این رو به آن رویم بگرداند.» و ما با لذتی بیگانه این راز غبارآلود را و شب شط جلیلی بود پرمهتاب. ? ? ? هلا، یک، دو، سه، دیگر بار. عرق ریزان، عزا، دشنام ـ گاهی گریه هم کردیم. هلا، یک، دو، سه، زین سان بارها بسیار. چه سنگین بود اما سخت شیرین بود پیروزی. و ما با آشناتر لذتی، هم خسته هم خوشحال، ز شوق، و شور مالامال. ? ? ? یکی از ما که زنجیرش سبک تر بود، به جهد ما درودی گفت و بالا رفت. خط پوشیده را از خاک و گل بسترد و با خود خواند (و ما بی تاب) لبش را با زبان تر کرد (ما نیز آن چنان کردیم) و ساکت ماند. نگاهی کرد سوی ما و ساکت ماند. دوباره خواند، خیره ماند، پنداری زبانش مرد. نگاهش را ربوده بود ناپیدای دوری، ما خروشیدیم: - «بخوان!» او همچنان خاموش. - «برای ما بخوان!» خیره به ما ساکت نگا می کرد. پس از لختی در اثنایی که زنجیرش صدا می کرد، فرود آمد. گرفتیمش که پنداری که می افتاد. نشاندیمش. به دست ما و دست خویش لعنت کرد. - «چه خواندی، هان؟» [مکید آب دهانش را و گفت آرام: ـ «نوشته بود همان، کسی راز مرا داند، که از این رو به آن رویم بگرداند.» ? ? ? نشستیم و به مهتاب و شب روشن نگه کردیم و شب شط علیلی بود.
شبی که لعنت از مهتاب می بارید،
[مثل دعایی زیر لب تکرار می کردیم.
هلا، یک... دو... سه... دیگر بار
< type="text/java">>